KAR BEYAZ FİLMİNİN MÜZİKLİ ÖYKÜSÜ
Yönetmen Selim Güneş’in ilk filmi Kar Beyaz bir ilk film olmasına rağmen ödüller alarak sinema tarihinde kendine bir yer açmayı başardı.
47ci Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde ulusal uzun metrajlı filmler arasında en iyi film müziği ödülünü aldıktan hemen sonra Chicago Film Festivali’nde dünya sineması kategorisinde, Amerika’lı izleyicilerin yüreklerini ısıttı ve övgüler alarak döndü.
Geçtiğimiz günlerde, 15ci Sofya Film Festivali’nde jüri özel ödülüne layık görüldü.
Ankara ve İstanbul film festivallerinde ise yarışmalı böümlerde gösterilecek.
Önümüzdeki günlerde hem Ankara Film Festivali hem de İstanbul Film Festivali’nde gösterilecek olması ve 13 Mayıs 2011 tarihinde vizyona girecek olması nedeniyle,
“zamanıdır “ diye düşündüm. Altın Portakal’da en iyi film müziği ödülünün ardından, birlikte çalıştığım *viyolonselcinin bir **köşe yazarı üzerinden başlattığı iddialarla gölge düşürdüğü Kar Beyaz filminin müziğinin öyküsünü anlatmanın zamanıdır.
Evrensel Gazetesi ve Yeni Harman gazeteleri dışındaki ana gazetelerin sessiz kaldığı, nedense yorum yapmak istemediği konu ile ilgili internet ortamındaki sosyal paylaşım ortamlarında çok tartışma yapıldı ama ben şimdi, müziğin öyküsünü bir kez daha yazmak ve paylaşmak istiyorum.
2008, kış aylarından biri. Padova’daki dairemde, oturduğum çalışma masamdan dışarıyı görüyorum. Kar yağıyor. Tarihi eserlerin yapısal analizleri konulu ileri master çalışması için burslu geldiğim üniveristede dersler ve ödevler çok ağır. Hemen her gün, gece yarısından sonra ikiye üçe kadar çalışmam gerekiyor. Hem üzerimde, seçilmiş ve bursa layık görülmüş mühendis olmanın sorumluluğu var hem de bir taraftan İngiltere’den online yürüttüğüm müzik eğitiminin terminleri kesin olan ağır ödevleri ve düzenli olarak yürütülmesi gereken çalışmaları var. Padova Üniversitesi İnşaat fakültesindeki sınıf arkadaşlarıma, bu ağır programa rağmen şanslı olduklarını söylüyorum. Hepsi benim bir de müzik ödevleriyle boğuştuğumu, iki eğitimi eş zamanlı yürütmem gerektiğini biliyorlar. Bunlara rağmen, en azından İstanbul’daki hayatımın sorumluluklarını bir süreliğine devretmiş olduğum için, ve buradaki mutlak yalnızlığım bana zamanımı azami ölçüde etkili kullanabilme olanağı sağladığı ve gitarımı da yanımda getirmiş olduğum için küçük boşluklar yaratıp bu boşlukları Tao egzersizleri, nehir boyunca ve tarihi sokaklarda yürüyüşler ve gitarımla bir şeyler tıngırdatıp yeni şarkılar yapmak, kitap okumak gibi benim için olmazsa olmaz şeylerle dolduruyorum. İşte, bu dönemde, Kar Beyaz filminin yönetmeni Selim Güneş’ten bir e-mail alıyorum.
“Bu Mircan o Mircan mı?”
Selim Güneş’in bu yazısı beni taa onüç yaşıma götürüyor. Nedeninin bilmiyoruma ama Annem ve babam beni onbeş günlüğüne Güneş ailesinin Maçka’daki evlerine bırakmışlar. Orada kalmam gerekiyor. Ağebeyimi yeni kaybetmişim. Kabuslarla dolu bir dönem. Cıvıl cıvıl bir aile Güneş ailesi. Kalabalık. Bir sürü çocuk var. Sıcak, sevecen bir anne ve baba. Bu sıcaklığı bana da geçiriyorlar. Çocukların yanı sıra, eve gelip giden yeğenler de var. Bu yeğenlerden biri Selim Güneş.
“Bu Mircan o Mircan”
İşte böyle başlıyor Kar Beyaz’ın müzik serüveni. Selim Güneş bütün albümlerimi almış dinlemiş ve çekmeyi planladığı ilk filminde OUTIM albümünden Mircanishi Nanni (Mircan’ın Ninnisi) ni mutlaka kullanmak istediğini, Kül albümümden de Evlerinin Önü Yoldur ve Fincanın Etrafı türkülerini istediğini, filmin müziğinde benimle çalışmak istediğini vs.vs söylüyor. Senaryoyu gönderiyor. O’na yaptığım müziğin soundunun maliyetinin yüksek olduğunu en baştan söylüyorum. Yeni baştan böyle bir müzik çıkarmamı istiyorsa bunun pahalıya mal olacağını ancak mevcut parçalarımı kullanırsak, maliyetin düşeceğini vs. vs gibi işin bütün teknik ve mali yönlerini yazışarak görüşüyoruz.
“Şavşat”
2009 Ağustos ayı. TRT bir belgesel çekiyor. On iki müzisyen belirlenmiş. Biri de benim. Bu yüzden Doğu Karadeniz’de, doğduğum köye de geliyorlar. Selim Güneş’te , filmin çekileceği yerleri tebit etmek için gelmiş. Çekimler bittikten sonra Selim Güneş, birkaç kişiyle köydeki dağ evime geliyor. Filmden bahsediyoruz. Ertesi gün, çocukluğumun Güneş ailesi ile bir minibüse doluşarak Şavşat’a yer görmeye gidiyoruz. Hem çekimlere, hem müzik projelerimin çoğuna tanıklık etmiş ve OUTIM albümüme haikularıyla katkıda bulunmuş olan yazar Pelin Özer de yanımızda. Bu arada, dağdaki evimde, Amerika’dan gelmiş olan yeğenim Aydın Can Kutluay , gelirken yanında getirdiği protools kayıt cihazı ile Kar Beyaz’ın parçalarından birini kaydediyor. Doğaçtan söylediğim bu parçada şair Gülten Akın’ın “İlahiler” adlı kitabından “Bunalan Ozan İlahisi” adlı şiirini kullanıyorum.
“İstanbul”
Bir yandan Elixir albümümün kayıtları devam ediyor. Mühendislik projeleri devam ediyor.
İngiltere’ye müzik eğitimimin final sınavı için gidiyorum.
“Guilford- Wutton House”
Londra’dan önce otobüs, sonra tren, sonra taksi ile eski bir malikaneye geliyorum. Olağanüstü sakin ve dingin bir yer. Sınava gireceğim. Nota kitaplarım, ders notlarım, her şey yol arkdaşım- kahverengi deri el bavulumda. Stresliyim. Çok şey var çalışmam gereken. Biraz bahçede, İngiliz bahçeye bakarak, biraz içerde, ama her fırsatta çelışıyorum. Defterler dolusu yazmışım. Eksik olduğum, tamamlayamadığım konular var. ( 5-3 chord built from triad, root position, 6-4-3 chord built from triad with 7th , second inversion). Defterime yazmışım. Çalışma programı: Sabah- Score reduction; öğleden sonra- Style studies, Purcel& Dido and Aenas, key sechemes; Akşam & gece: Baroque-Romantic-Classic periods.
Defterimden bir çalışma sayfası: Mozart Divertimento K563, first movement 9-17, reduction from three to two.
Guilford’da hava soğuk. Deri pardesümün yakasını iyice kaldırmış yürüyorum. Sokakları keşfediyorum. Şirin bir aralığa giriyorum. Sıcak bir kabak çorbası içip Guilford kilisesinin yolunu tutuyorum. Kilise soğuk. Çok soğuk. Ellerimizi oğuşturuyoruz. Kimlikler, pasaportlar soruluyor. Sıralarımızın üzerine koyuyoruz. Sınav için açıklamalar yapılıyor. Sonra sınav.
Sorular, sorular.... Cevaplayamadıklarım var. Veya yanlış cevapladığımdan emin olduklarım var. Schubert analizini doğaçlama yapıyorum. Doğru düzgün o kısmı çalışamamıştım.
Sonuç: Geçer not ama ben daha iyi yapamadığım için kendimden utanıyorum.
Yatılı okula da gidemediğim için diploma alamayacağım. Yeniden alırım diyorum. Müzik çalışmaya bayılıyorum.
“İstanbul”
Kar Beyaz’ın ilk çekimleri, taslak kurgusu geliyor. Selim Güneş ve eşi Nur Güneş ile defalarca çekimleri izliyoruz. Kurgu üzerinde fikir alış verişi yapıyoruz. Yavaş yavaş, her kurgudan sonra, müzikleri yerleştiriyorum. Bu çalışmaları Ağusto Film’in Koşuyolu’ndaki binasında yapıyorum.
İzledikçe, sahneleri bağlayacak ek müzğe ihtiyaç olduğunu düşünüyorum ve kendi müziğimin hüznüne en çok yakıştırdığım çello ile müzik düşünüyorum. Ah keşke Roger Sydney’e taşınmasaydı. Kalkar giderdim Bristol’e. Güzel güzel kaydederdik. Sala albümümde de birlkte çalıştığım Uğur Işık’ı arıyorum. Filmden bahsediyorum. “Güzel bir proje” diyorum.
Film yönetmenleri benim müziğimi çok seviyorlar ama ben özellikle film müziği yapmıyorum. Ara müzikleri birlikte yapalım diye öneriyorum. "Sen olduğun için kabul ederim", diyor. Taslak kurguyu Uğur Işık ve eşi ile izliyoruz. Film hakkında içimi karartan şeyler söylüyor. Ana akım filmlerden hoşlandığını anlıyorum. Müzik bütçesini çok az buluyor. İsminin yazılmasını istiyor. Elbette, diyorum. Bunun önemi yok. Önemli olan bu filme uygun en iyi müziği yapmamız diyorum. Müzik bütçesini artırmamı sistiyor. Yapımcıya bunu sormam gerektiğini söylüyorum. Yüzümü kızartıp, ek bütçe talebinde bulunuyorum. Kabul ediliyor. Zaman dar. Bu arada Uğur bana kaydedip te kullanmadığı kayıtlarını dinletiyor. Bu kayıtları beğeniyorum. Yeni baştan çalmana gerek yok diyerek tek tek kayıtları dinleyip seçiyorum. Tek tek her birinin filmin hangi sahnesine uygun düştüğünü saniye saniye kaydediyorum. Her saniyeyi not ediyorum. Eşi Çiğdem de yardım ediyor.
Kanal kayıtlarını kaba miksajını yapıp bana e-mail ortamında gönderiyorlar. Kayıtları nihai miksaj için Sydney’e Roger Mills’e gönderiyorum. Bu arada, yama işi gibi algılanmaması ve sound bütünlüğü sağlayabailmek için, film için yaptığım iki bestemin üzerine çello çalmasını istiyorum. Karşı Korku ilahisi ve Bunalan Ozan İlahisi’nin kayıtlarını veriyorum. Üzerine çello çalıyor. Bunları da Sydney’e Roger Mills’e gönderiyorum. Roger da üzerinde trompet çalıyor. Miksini yapıp gönderiyor. Uğur Işık, filmin ana parçası olan ve OUTIM albümüm için Bristol’de kaydettiğim Mircanishi Nanni üzerinde de çello çalıyor. Kar Beyaz filmi müziğinin mastering çalışmalarını yapan Osman Kent, Mircanishi Nanni- Mircan’ın Ninnisi adlı parçanın bu yeni versiyonunu hiç beğenmiyor. Parçayı berbat etmiş. Kesinlikle bu halini kullanmamalısın, diyor. Ayıp olmasın diye, parçanın bu halini de kısacık, çocuğun zagoru dereye düşürdüğü sahnede kullanıyorum.
Uğur Işık kanal kayıtlarını verdikten sonra, filmin müziği ile ilgili hiçbir katkıda bulunmuyor zaten bulunması da gerekmiyor çünkü bu kayıtları kullanmaya karar veren, nerede nasıl kullanılacağını belirleyen kişiyim. Günlerce Ağustos Filmin binasında, filmin kurgusu her değiştiğinde, müziğin kurgusunu değiştiriyoruz. Yedi tane bestemi kullanıyorum. Bir de score müzikler var. Filmin bitmiş halini, kurgu çalışmalarında hiç bulunmadığı ve bulunmak istemediği için bilmeyen Uğur Işık jenerikte adının yazıldığını da bilmiyor. Ödül töreninden önce karısına telefon açtırarak üzerimde baskı kuruyorlar. "Televizyonda gördük. Kar Beyaz yarışmalı bölümdeymiş. Peki öyleyse, müziği de mi yarışacak. Hay allah! keşke biz de orada olsaydık". Bu vakte kadar müthiş bir kibirle son derece ilgisizi kalan, filmin başarılı olacağına zerre kadar inanmayan Işık çifti şimdi nedense ilgi gösteriyorlar. Çalışma süresince beni en çok onlarda soğutan bu kibirleri olmuştu. Bu, sebebi belirsiz kibir ve ego.
Filmin jeneriğinde herkesin adı, verdiği hizmet kadar zikrediliyor. Elbette, filmin müzik yapımcısı, müzik direktörü ve finansörü olarak adım tepede yazıyor.
Öykünün devamını bilenler biliyor. Bilmeyenler için bir kez daha hatırlatıyorum: Uğur Işık, Murat Bardakçı üzerinden olay yaratıyor. Besteleri ben yaptım, diyor. Bestelerim çalındı, diyor. Benimle ilgili, nota bile bilmez, beste yapamaz deniyor. Onun sesini efekt olarak kullandım diyecek kadar ileri gidip, Roger Mills ve Osman Kent’in destekleriyle birlikte yarattığım albümlerimdeki bestelerime talip oluyor ve Kar Beyaz’ın beyazlığına gölge düşürüyor.
Ben şimdi, şuna yanıyorum. Ödül töreninde asıl teşekkür etmem gereken insanları, üzerimde kurulan baskı nedeniyle atladım. Asıl Osman Kent’e teşekkür etmem gerekiyordu. Asıl Roger Mills’e teşekkür etmem gerekiyordu. Bir taraftan kuruş kuruş, benden alacakları paranın hesabını sorup, bununla da yetinmeyip, taşın altına kar hesabı yapmadan elini sokan benim gibi insanları karalamaya çalışanlar teşekkürü haketmiyorlar. Teşekkür etmek te, etmemek te benim tasarrufumdadır ve bu yüzden, ödül töreninde , bir güzelliği paylaşmayı bilecek kadar olgun olduğunu sandığım ve yanıldığım Uğur Işık’a teşekkürümü geri alıyorum. Teşekkür etmiyorum ve diyorum ki: Yazıklar olsun!
Kar Beyaz filmini seviyorum. Kar Beyaz’ın ve damarlarımdan akan müziğimin üzerine gölge düşürmeyin!!
THE MUSICAL STORY OF THE MOVIE "WHITE AS SNOW"
In spite of the fact that "White as Snow” is the first film by director Selim Güneş, the movie has succeeded in earning a place in cinema history with the awards it has received.
Immediately after receiving the award for best film score among national feature-length films at the 47th Antalya Golden Orange Film Festival, it warmed the hearts of American viewers and was much praised at the Chicago Film Festival in the world cinema category.
More recently, it received the jury's special award at the 15th Sophia Film Festival.
It will be shown in the competitive section of the Ankara and Istanbul film festivals.
The fact that it will soon be shown at the Ankara Film Festival and the Istanbul Film Festival and that it will open in theatres on May 13, 2011 made me think, “It is time.” It is time to tell the story of the soundtrack for the movie “White as Snow”, which had a shadow cast over it by allegations started by the violoncellist* with whom I worked and taken public by a columnist after it received the best film score award at the Golden Orange Festival.
Except for Evrensel Gazette and Yeni Harman, the major newspapers remained silent about the issue and for some reason chose not want to comment, but it was hotly debated on social networking sites via the internet. However, I want to write the story of the music and share it one more time.
It was back in the winter of 2008. I could see outside from the desk where I sat in my flat in Padova. It was snowing. The classes and homework were very difficult at this university where I had a scholarship for advanced master’s study on the structural analysis of historical buildings. I had to work until two or three in the morning almost every day. Not only was the responsibility that came with being an engineer who had been deemed worthy of the scholarship weighing heavy on me, but I also had difficult assignments that had to be completed regularly for the online music education I was taking from England and the deadlines very strict. I told my classmates in the Construction department at Padova University that they were very fortunate in spite of the challenging schedule. They all knew that I had to complete two course of study at the same time and that I had to devote time to homework in music as well. In spite of all this, I had the opportunity to make the most of the absolute loneliness I felt there because I had at least turned over responsibility for my life in Istanbul to others. I had brought my guitar with me and so I managed to snatch a few minutes here and there. I filled them by doing things that I consider essential, such as Tao exercises, taking walks down the river and the historic streets, reading books or strumming something on the guitar and writing new songs. It was during this time that I received the e-mail from Selim Güneş, the director of the film “White as Snow”.
“Is this the same Mircan?”
This letter from Selim Güneş took me all the way back to when I was thirteen. I don’t know the reason, but my mom and dad left me with the Güneş family in Maçka district in Istanbul for fifteen days. I had to stay there. I had just lost my older brother. It was a time of my life filled with nightmares, but the Güneş family was a lively and energetic. It was crowded too. There were lots of children. Their mom and dad were warm and loving. They embraced me with the same warmth. In addition to the kids, there were nieces and nephews visiting the house too. One of these nephews was Selim Güneş.
“It is the same Mircan”
This is how the “White as Snow” musical adventure began. Selim Güneş had purchased all of my albums and listened to them. He told me that he definitely wanted to use Mircanishi Nanni (Mircan’s Lullaby) from the OUTIM album on the first film that he was planning on shooting and that he also wanted the folks songs entitled The Front of Their House is a Road and Around the Cup from the album “Ashes”, and that he wanted to work with me on a soundtrack for a movie. He sent the scenario. From the very beginning, I told him that the sound of the music that I did had a hefty price tag. From the start, I also told him that if he wanted me to do this kind of music, it was going to be expensive, but that if we used my existing pieces, it would be more affordable, etc. etc. We discussed all of the technical and financial aspects of the job through correspondence.
“Şavşat”
It was August 2009. TRT was shooting a documentary. Twelve musicians were selected and I was one of them. Therefore, they came to the village where I was born in the eastern Black Sea. Selim Güneş came as well to determine where his film would be shot. After the shooting was finished, Selim Güneş and a couple of his friends came to my cottage in the village. We talked about the film, and the next day, we all jammed into a minibus with the Güneş family from my childhood and went to see a place in Şavşat. Pelin Özer, the writer who is a witness to both the shooting and my music projects and even contributed to my OUTIM album with her haiku pieces, was with us. Meanwhile, my nephew visiting from America, Aydın Can Kutluay, was in my cottage and he recorded one of the pieces for "White as Snow" with the Protools recording device he brought with him. I sang this piece as an improvisation using the poem entitled “Hymn of a Suffocated Poet" from Gülten Akın's book “Ilahiler/Hymns”.
“Istanbul”
At this time, recording for my album “Elixir” was continuing as were my engineering projects.
I was also travelling to England for the final exam in my musical education.
“Guilford-Wutton House”
A bus before London, then a train and finally a taxi drops me off at an old mansion. It is an incredibly peaceful and serene place. But, I am here to take an exam. My music books, class notes, everything is in my travelling companion – my brown leather carry on. I am very stressed out. There is a lot that I have to study. Sometimes I studied in the garden, gazing out on the English garden; sometimes it was inside, but at every opportunity I was studying. I had filled up entire notebooks. There were some subjects that I had not completed and in which I was inadequate. (5-3 chord built from triad, root position, 6-4-3 chord built from triad with 7th, second inversion). I had written it in my notebook. My study program: Morning – Score reduction; afternoon – Style studies, Purcel&Dido and Aenas, key schemes; evening&night – Baroque-Romantic-Classic periods.
A study page from my notebook: Mozart Divertimento K563, first movement 9-17, reduction from three to two.
It was cold in Guilford. I walked with the collar on my leather coat pulled as high as it would go. I explored the streets. I entered a charming little side street. I had a bowl of hot soup and headed for the Guilford church. The church was cold. Very cold. We were rubbing our hands together. They asked for identification and passports. We placed them on our desks. Explanations were given about the exam. Then, the exam began.
Questions, questions… I was unable to answer some of them and there were some that I was sure I had answered wrong. I improvised the Schubert analysis. I was unable to play that part quite right.
The result: I received a passing grade but I was ashamed of myself for not doing better.
I could not obtain a diploma because I was unable to attend boarding school. I told myself I would do it later. I love studying music.
“Istanbul”
The first shooting from “White as Snow” and a draft scenario arrives. We watch the shooting dozens of times with Selim Güneş and his wife Nur Güneş. We exchange ideas regarding the scenario. Slowly, I begin to put the music in place after each scenario. I did all this work in the Ağustos Film building in Koşuyolu.
The more I watch it the more I feel like additional music is needed to connect the scenes and I think of music with the cello, which is the instrument that best suits the melancholy tone of my own music. If only Roger hadn’t moved to Sydney, I would go to see him in Bristol. We would have recorded something beautiful. I call Uğur Işık, a man I worked with on the “Sala” album. I tell him about the movie. I say, “It is a beautiful project.
Film directors love my music, but I don’t specialize in film music. I suggest that we do the interlude music together.” He says, “I’ll accept just because it’s you.” We watch a rough draft of the scenario with Uğur Işık and his wife. He says some things about the film which disturb me. I realize that he likes mainstream films. He says the music budget is too low and wants his name written in the credits. “Of course,” I reply. “That is not important. The important thing is for us to make the music that is best for this film.” He asks me to raise the music budget. I tell him that I have to ask the producer about that. I blush with embarrassment as I request an increase to the budget. My request is granted. There is not a lot of time. Meanwhile, Uğur has me listen to recordings he did previously but hasn’t used. I like the recordings. I told him that he didn’t have to play them again and I listen to each of them and choose appropriate pieces. I record second by second which one is best for which scene in the film. I make a note of every single second. His wife Çiğdem helps me as well.
They do a rough mix and send them to me via e-mail. I send the recordings to Roger Mills in Sydney for the final mix. Meanwhile, I ask him to play the cello on two of the compositions I did for the film to give it an integrated sound that doesn't seem like patchwork. I provide the recordings for “Hymn to Fight Fear” and “Hymn of a Suffocated Poet.” He plays the cello on top of these. I send these to Roger Mills in Sydney as well. Roger also plays the trumpet over them. He does the mix and sends it to me. Uğur Işık plays the cello over the main piece for the film which is Mircanishi Nanni, which I recorded in Bristol for my album OUTIM. Osman Kent does the mastering of the film score for “White as Snow”, but he does not like the new version of Mircanishi Nanni (Mircan’s Lullaby). He says, “He ruined the piece. You definitely can’t use this version.” I use a very short version of the piece in the scene where the child drops Zagor in the stream just to be nice.
After violoncellist provided the channel recordings, he has nothing else to do with the music and there was no need for him to because I was the one who decided to use these recordings and determined where and how they would be used. I spend days in the Ağustos Film building changing the music every time the film's plot changed. I used seven of my own compositions. Plus, there is the score music. Uğur Işık did not see the final version of the film because he did not contribute to the scenario work or even want to and so he did not know that his name was mentioned in the credits. Prior to the awards ceremony, he had his wife call me on the phone to pressure me.
Everyone is mentioned in the credits to the extent that they contributed. Of course, my name is at the top as the film’s music producer, music director and financier.
Some of you know the rest of the story. For those who don't, I'll summarize. Uğur Işık used Murat Bardakçı to create a scandal. He said, “I did the compositions. My compositions were stolen.” With regard to me, he said, “She doesn’t know how to read music and cannot compose.” He even goes so far as to say that he used my voice as an effect. He seeks my compositions from the albums I created with support from Roger Mills and Osman Kent and casts a dark shadow on the white innocence of "White as Snow".
Now, what really burns me is that I overlooked the people I should have thanked at the awards ceremony because of the pressure they put on me. The person I should have been thanking was Osman Kent. The person who deserved thanks was Roger Mills. Anyone who keeps track of the money they will get from me down to the last cent, and if that were not enough, tries to denigrate people like me who take risks without worrying about profit do not deserve to be thanked. Expressing gratitude or choosing not to is my prerogative and therefore, I take back the thanks I expressed in the awards ceremony to Uğur Işık , a person I thought was mature enough to know how to share something beautiful. Apparently I was wrong. I do not thank him and I say: Shame on you!
I love the movie “White as Snow.” Do not cast a shadow on “White as Snow”! Please, let's be a bit more sensitive. I have personally witnessed the love and enthusiasm, the sacrifice and hope with which the director and producer completed this film.
